#6 Kluczowa umiejętność: komunikacja międzypokoleniowa

Każda firma – lub w węższym ujęciu – zespół projektowy to mikroświat, w którym odzwierciedlane są relacje i procesy typowe dla ogółu społeczeństwa. Osoby uczestniczące w projekcie to nie wysublimowana grupa, idealnie dopasowana pod kątem wieku, poglądów, charakterów. W ramach zespołów ścierają się różne systemy wartości, podejścia, przekonania wynikające z wieku. Nie trzeba od tego uciekać – zamiast traktować to jako przeszkodę w realizacji projektu, dzięki odpowiedniej komunikacji różnice można przekuć w dodatkową wartość. 

Z jakimi różnicami pokoleniowymi musi mierzyć się ekspert prowadzący projekt?

Zespół projektowy to najczęściej osoby różniące się doświadczeniem, umiejętnościami, często funkcjonujące w ramach różnych działów firmy i niewspółpracujące ze sobą na co dzień. Do tego należy dodać różnice wynikające z przynależności członków zespołu do różnych pokoleń.

Eksperci dzielą pracowników obecnych na rynku pracy na kilka grup:

• Baby Boomers – to osoby urodzone w latach 1946-64. Tacy pracownicy rzadko zmieniają miejsce pracy, są przywiązani do swojej firmy przez długie lata. Chętnie dzielą się posiadanym doświadczeniem z młodszymi osobami. Nie mają problemu z pracą po godzinach. Są raczej optymistyczni, chętnie angażują się w wykonywane zadania, cenią sobie niezależność.
• Pokolenie X – pod tym określeniem kryją się pracownicy urodzeni w latach 1965-79. Są równie lojalni wobec firmy i pracowici, jak ich starsi koledzy, ale problemem może być ich sceptycyzm i pesymizm. Najchętniej skupiają się na jednym zadaniu, a błędy często traktują jako osobiste porażki. Są za to otwarci na różnorodność i cenią sobie rozwój osobisty. Radzą sobie z nowymi technologiami, jednak najlepiej czują się w pracy z papierowymi dokumentami i w bezpośrednim kontakcie.
• Pokolenie Y – do tej grupy zalicza się osoby urodzone w latach 1976-89, choć można spotkać się także z innymi zakresami czasowymi – jest to dość płynne. Przedstawiciele pokolenia Y mogą dawać z siebie dużo jako pracownicy, ale jednocześnie wymagają tego samego od pracodawcy. Z tego powodu niektórzy mają tendencję do nazywania ich „roszczeniowymi”. Pokolenie Y ceni sobie elastyczność, work-life balance, możliwość wykazania się kreatywnością. Zależy im na tym, by ich praca była doceniana. Osoby w tym wieku mają problem z uznawaniem odgórnie narzuconych autorytetów. W firmie wolą płaską strukturę od sztywnej hierarchii.
• Pokolenie Z – to osoby urodzone po roku 1990, które stosunkowo niedawno weszły na rynek pracy. Ich ogromnym atutem jest sprawne, intuicyjne poruszanie się po świecie nowych technologii i mediów społecznościowych. Mają twórcze, otwarte podejście do rozwiązywania problemów. Mogą mieć problemy z koncentracją i wykonywaniem żmudnych zadań. Nie czują się związani z pracodawcą – gdy praca im się znudzi, szybko zaczynają poszukiwanie kolejnej.

Zrozumienie różnic w podejściu do pracy, systemach wartości, otwartości na nowe technologie pomiędzy reprezentantami poszczególnych pokoleń może wiele ułatwić, jeśli chodzi o zarządzanie projektami i efektywne rozwiązywanie konfliktów.

W jakich obszarach różnice pokoleniowe mogą być szczególnie widoczne?

Różnice międzypokoleniowe mogą uwidaczniać się w szczególności podczas realizacji projektów związanych z pewnymi obszarami biznesowymi. Osoby z pokolenia baby boomers i pokolenia X mogą mieć problem z odnalezieniem się w kwestiach związanych z transformacją cyfrową, automatyzacją i robotyzacją, wykorzystaniem sztucznej inteligencji. Młodszym pracownikom, którzy lubią działać kreatywnie i nieszablonowo, może być trudno działać w wypracowanym w ramach projektów standardach zarządzania jakością, zarządzania procesami zakupowymi czy obsługą klientów.

Jak konsultant biznesowy może wykorzystać umiejętności związane z komunikacją międzypokoleniową?

Skoro zespół projektowy to takie społeczeństwo w pigułce, może najlepiej byłoby zostawić kwestie komunikacji same sobie i nie ingerować w ten proces? Przecież właśnie tak odbywa się to w relacjach społecznych – ludziom w różnym wieku udaje się zazwyczaj porozumiewać pomiędzy sobą i funkcjonować obok siebie bez większych konfliktów.

W sytuacji, gdy grupa ludzi skupia się wokół wspólnej sprawy, jaką jest realizacja projektu, nie wystarczy zostawić spraw własnemu biegowi. Tu właśnie zaczyna się rola doradcy biznesowego w zarządzaniu komunikacją międzypokoleniową. Jak pogodzić solidność i zadaniowe podejście pokolenia X z kreatywnością i problemami z koncentracją pokolenia Z? Jak pomóc przywiązanym do pracy jako wartości baby boomersom zrozumieć pokolenie Y, którego członkowie raczej nie będą chętni do zostawania w pracy po godzinach? Poszerzając swoją wiedzę na temat komunikacji międzypokoleniowej jako doradca biznesowy uzyskasz odpowiedzi na te i inne pytania. Będziesz mógł sprawniej realizować projekty dla współpracujących z Tobą firm i uniknąć wielu sytuacji konfliktowych, które mogłyby blokować Twój zespół.

W jaki sposób projekt może zyskać dzięki konsultantowi z wiedzą na temat komunikacji międzypokoleniowej?

Jeśli jako konsultant biznesowy zwracasz dużą uwagę na kwestie komunikacji w zespołach projektowych, na pewno nie musimy Cię dodatkowo przekonywać, jak ważne jest uwzględnianie kwestii różnic pokoleniowych. Czasem jednak takiej argumentacji potrzebują klienci. W rozmowach na temat szczegółów realizacji projektu warto mówić im o tym, jak umiejętności związane z komunikacją międzypokoleniową mogą przełożyć się na sprawne działanie i osiągnięcie założonych celów.

Pogodzenie różnych punktów widzenia przedstawicieli poszczególnych pokoleń bywa trudne – to fakt. Kompetentny doradca biznesowy będzie umiał jednak zmienić tę trudność w korzyść. Z relacji pomiędzy osobami w różnym wieku można wyciągnąć to, co najlepsze: doświadczenie, zaangażowanie, lojalność starszych, oraz otwartość, obycie z nowymi technologiami, myślenie „outside the box” młodszych. Jak to zrobić? Dobry konsultant wie, że kluczem do sukcesu jest postawienie na relacje: ciągła praca nad uprzedzeniami i stereotypami, odważne podejście do rozwiązywania problemów bez ich bagatelizowania, oswajanie wątpliwości.