Działalność międzynarodowa i ryzyko walutowe – jak zabezpieczać się przed niekorzystnymi zmianami?
Wahania kursu euro czy dolara o kilka groszy? Gdy chodzi o zakup pieniędzy na wyjazd wakacyjny, większość osób nawet nie zauważy zmiany. Gdy w grę wchodzą jednak transakcje warte tysiące lub miliony, spadek lub wzrost kursu walut może poważnie „zatrząść” firmą i naruszyć jej stabilność finansową. To właśnie ryzyko walutowe – dobrze znane wszystkim, którzy handlują na rynku międzynarodowym. Nie można go uniknąć, ale można się przed nim chronić. Dowiedz się, na co warto zwrócić uwagę!
Ryzyko walutowe: było, jest i będzie. Skąd biorą się zmiany na rynku walut?
Ryzyko walutowe istnieje zawsze, gdy dochodzi do transakcji międzynarodowych realizowanych w obcych walutach. A właściwie: nie ryzyko, ale ryzyka – bo trudno tu mówić o jednym przypadku. Niekorzystne dla firmy zmiany walut mogą wynikać z wielu czynników. Najczęściej jest to:
- Ryzyko transakcyjne. Jest ono związane z różnicami kursowymi w dniu zawarcia kontraktu i w dniu jego rozliczenia. Jeśli np. w pierwszym przypadku kurs euro będzie wynosił 4,50 zł, a firma umawia się na dostawę towarów za 100 tysięcy euro, wartość kontraktu to 450 tysięcy euro. Jeśli jednak w dniu rozliczenia euro będzie warte tylko 4,40 zł, firma otrzyma za kontrakt 440 tysięcy euro. Jej strata wynikająca z różnic kursowych wyniesie 10 tysięcy zł.
- Ryzyko translacyjne. Problemem mogą być zmiany kursów walut wpływające na wartość księgowanych pozycji. Sytuacja pojawia się najczęściej, gdy firma ma oddziały w kilku krajach. Księgowanie odbywa się wówczas w jednej walucie, a raportowanie w innej. Różnice pomiędzy kursami tych walut mogą być w niektórych przypadkach niekorzystne dla firmy. Formalnie rzeczywiste wyniki operacyjne poszczególnych oddziałów się nie zmieniają, ale ogólny wynik finansowy jest pomniejszony o różnice kursowe.
- Ryzyko ekonomiczne – można je porównać do ryzyka transakcyjnego, ale różnicą jest to, że obserwuje się je w dłuższym okresie. Przykładem może być stopniowe umacnianie się waluty krajowej, które sprawi, że import stanie się mniej opłacalny dla zagranicznych kontrahentów i popyt na produkty firmy spadnie.
Możemy za naszymi ekspertami powtórzyć jedno: jeśli firma działa na rynku międzynarodowym, to jest niemal pewne, że te sytuacje będą jej dotyczyć. A jeśli nie da się wyeliminować ryzyka, to trzeba się z nim pogodzić – i planować działania firmy tak, by było ono jak najmniejsze.
Pokonaj problem… strategią! Jak zarządzać ryzykiem walutowym w działalności międzynarodowej?
Rozwiązywanie problemów wynikających ze zmiany walut nie polega na doraźnych działaniach, ale na sięganiu po wypracowane wcześniej strategie. Rozwiązania, które przedstawimy Wam za chwilę, to nie apteczka pierwszej pomocy z rozwiązaniami, które szybko uleczą firmę w nagłych sytuacjach. To raczej zestaw środków profilaktycznych, które działają długofalowo, ale tylko wtedy, gdy są właściwie dobrane, stosowane regularnie i według procedur.
Co może zapobiec stratom wynikającym z niekorzystnych zmian na rynku walutowym? Jeśli Twoja firma prowadzi działalność międzynarodową, warto pomyśleć o tych strategiach i narzędziach finansowych:
- Kontrakty forward – czyli umowy zakładające wymianę waluty w przyszłości w określonej kwocie po ustalonym wcześniej kursie. Mówiąc inaczej – kurs jest wówczas ustalany „na sztywno” i niezależny od zmian na rynku walut. Takie rozwiązanie ułatwia planowanie przepływów pieniężnych – można dokładnie określić, ile wart będzie kontrakt.
- Opcje walutowe – dają one firmie prawo do kupna lub sprzedaży waluty po określonym kursie w przyszłości. Co ważne, jest to prawo, a nie obowiązek. Jeśli kurs rynkowy w momencie sprzedaży lub zakupu okaże się korzystniejszy, firma może zrezygnować z opcji walutowej i dokonać transakcji po aktualnej stawce.
- Kontrakty futures – to standaryzowane umowy, w których obie strony zobowiązują się do wymiany (kupna/sprzedaży) określonej ilości waluty po ustalonym kursie w przyszłości. Mają pod tym względem wiele wspólnego z kontraktami forward. Różnią się jednak transparentnością i bezpieczeństwem – zawiera się je na giełdach terminowych, w których obowiązują restrykcyjne zasady transakcji.
- Swapy walutowe – to kontrakty, w których obie strony umawiają się na wymianę strumieni płatności w różnych walutach – przez pewien czas. Firma z Europy, rozliczająca się w euro, może np. zawrzeć taką umowę z firmą z USA i wymieniać euro na dolary lub odwrotnie, gdy kurs będzie korzystny.
- Naturalny hedging – ta strategia polega na na minimalizowaniu ryzyka walutowego poprzez równoważenie przychodów i wydatków w tej samej walucie. Można zadbać o taką równowagę np. importując materiały z kraju, do którego eksportuje się później gotowe produkty.
- Dywersyfikacja portfela walutowego – czyli po prostu inwestowanie w różne waluty. Wówczas niekorzystne zmiany jednej z nich nie naruszają w takim stopniu równowagi finansowej przedsiębiorstwa.
Co łączy wszystkie te sposoby? To, że są skuteczne tylko wtedy, gdy trzyma się rękę na pulsie: obserwuje rynek walutowy i reaguje w odpowiednim momencie, dokonując transakcji: kupując lub sprzedając waluty. Pamiętaj o tym, gdy planujesz strategię zarządzania ryzykiem walutowym – to wymaga odpowiednich zasobów!
Myśl „out of the box”: skorzystaj ze wsparcia w poszukiwaniu nowych sposobów zmniejszania ryzyka walutowego
Metody, które przedstawiliśmy powyżej, to absolutne podstawy. Jeśli chcesz skutecznie ograniczać ryzyko walutowe w transakcjach międzynarodowych, warto z nich skorzystać. W Twoim biznesie mogą się jednak zdarzyć przypadki, gdy standardowe rozwiązania nie będą wystarczające. Gdy sytuacja na rynku walutowym zmienia się dynamicznie i trudno nad tym zapanować, możesz potrzebować nieszablonowych sposobów na rozwiązywanie problemów.
I to właśnie jest ten moment. Jaki? By zwrócić się po wsparcie z zewnątrz! Jak doradca biznesowy może pomóc Twojej firmie poradzić sobie z negatywnymi skutkami zmian na rynku walut?
- Identyfikacja ekspozycji na ryzyko finansowe – doradca, po analizie transakcji i umów z podmiotami międzynarodowymi oceni, czy i w jaki sposób zmiany mogą wpłynąć na działalność Twojej firmy.
- Wybór właściwej strategii – nie wszystkie sposoby będą potrzebne i pożądane w Twojej firmie; ekspert zewnętrzny pomoże Ci zdecydować się na te właściwe.
- Minimalizowanie strat, gdy problem już się pojawi – doradca pomoże wdrożyć rozwiązania, które szybko przywrócą firmie stabilność finansową.
Nierozwiązany problem ryzyka walutowego będzie narastał – dlatego ważne jest, by działać szybko. To może być trudne, gdy korzystasz wyłącznie z wewnętrznych zasobów. Członkowie Twojego zespołu mogą być skuteczni w tym obszarze, ale nie od razu – jeśli na co dzień nie zajmują się ryzykiem finansowym, będą potrzebowali więcej czasu na analizę sytuacji i wypracowanie rozwiązań.
Nie wahaj się skorzystać z pomocy osoby, która od razu wie, co robić. Tym bardziej, że z Redegate znajdziesz takie wsparcie szybciej niż samodzielnie – wypełnij formularz i napisz, czego potrzebujesz, a my zajmiemy się resztą!