Transformacja cyfrowa w obszarze finansów – czy chodzi tylko o technologie?

Czy w finansach są jeszcze zadania, które wykonuje się manualnie? Trudno takie znaleźć – stąd wniosek, że automatyzacja w tym obszarze ma się całkiem dobrze. Od automatyzowania pojedynczych czynności daleko jednak jeszcze do transformacji cyfrowej finansów firmy. Taka transformacja to nie tylko wdrożenie technologii, ale także zmiana podejścia do biznesu. Jak zacząć ten proces? Sprawdź nasze wskazówki!

Transformacja cyfrowa – dla każdego, kto chce iść z prądem

Szeroko pojmowana automatyzacja zadań w różnych obszarach działalności firmy już dawno przestała być awangardą. Dowodzą tego dane zebrane w badaniu EY Cyfrowa Transformacja 2024:

• transformacja coraz częściej staje się wysokim priorytetem – cztery lata temu postrzegało ją tak jedynie 38%, w 2024 roku – już 84%;
• 64% firm uważa się za zaawansowane w procesie transformacji cyfrowej – najlepiej pod tym względem wypadają firmy logistyczne, najgorzej – produkcyjne;
• cyfryzacja jest coraz częściej elementem całościowej, długofalowej strategii (tak jest w 36% badanych przypadków), a nie tylko jednostkową odpowiedzią na bieżące problemy;
• polskie firmy chcą digitalizować procesy, bo to: zwiększa efektywność (47% odpowiedzi), wspomaga rozwój (41%), pozwala zmniejszyć koszty (35%) – choć badanie dotyczyło wszystkich obszarów obecnych w firmach, to z powodzeniem można je odnieść właśnie do finansów.

Są sytuacje, gdy warto iść pod prąd – ale udział w cyfrowej transformacji do nich nie należy. Tu zdecydowanie warto postępować tak, jak robi to coraz więcej firm. Z jednym zastrzeżeniem: niewskazane jest kopiowanie gotowych rozwiązań i sięganie wybiórczo po nowe technologie, bez umocowania ich w szerszej strategii. Warto znać trendy (te najważniejsze za chwilę Ci przedstawimy) i szukać inspiracji u innych, ale przekładanie ich na firmową rzeczywistość wymaga dużej dozy zdrowego rozsądku.

Jak dobrze zrozumieć transformację cyfrową?

Transformacja cyfrowa = cyfryzacja? Tych sformułowań nie można traktować jako synonimy. Cyfryzacja ma węższe znaczenie – to nic innego, jak zastępowanie procesów analogowych cyfrowymi i integracja technologii z istniejącymi procesami biznesowymi. Transformację cyfrową rozumie się znacznie szerzej. To również wdrażanie nowych technologii, ale przede wszystkim zmiana podejścia i myślenia o prowadzeniu działalności, doświadczeniach klientów, procesach biznesowych, kulturze organizacyjnej.

To wszystko wygląda/brzmi jak ogrom pracy – i rzeczywiście tak jest. Transformacji cyfrowej nie da się przeprowadzić ad hoc, w oderwaniu od innych obszarów działalności. A często także – bez udziału osób z zewnątrz, które pomogą poukładać procesy, zintegrować je ze sobą, przygotować firmę i jej pracowników na zmiany.

Technologie wspierające transformację cyfrową

Sztuczna inteligencja

„W dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości…” – to akurat jedno z haseł, po których łatwo rozpoznać, że tekst powstał z udziałem AI. Nie sposób jednak odmówić mu racji. Rzeczywistość w obszarze finansów korporacyjnych rzeczywiście zmienia się z dużą intensywnością i to właśnie sztuczna inteligencja jest jednym z motorów tych zmian.

Algorytmy AI mogą pomóc w transformacji cyfrowej na wiele sposobów, w zależności od potrzeb firmy i tego, w jakiej branży działa – na przykład:

• Podczas analizy i oceny ryzyka kredytowego – AI bierze wówczas pod uwagę nie tylko historię firmy oraz jej bieżące finanse, ale także dane rynkowe. 
• Do optymalizacji portfela inwestycyjnego – dzięki AI można automatycznie dostosować strategie inwestycyjne do zmieniających się warunków na rynku. Sztuczna inteligencja wykorzystuje do tego duże ilości danych z różnych źródeł, a także tworzy modele predykcyjne. Na tej podstawie balansuje portfele inwestycyjne, może także w razie potrzeby przeprowadzać niezbędne korekty lub dywersyfikować alokację zasobów. AI reaguje szybko – dzięki temu można uniknąć ryzyka w razie niekorzystnych zmian na rynku.
• W wykrywaniu oszustw i prania brudnych pieniędzy – systemy bazujące na sztucznej inteligencji monitorują transakcje w czasie rzeczywistym i wykrywają nieprawidłowe wzorce – dzięki temu są w stanie natychmiast reagować na podejrzane sytuacje. Dodatkowo wykorzystują mechanizmy uczenia maszynowego – obserwując transakcje, nieustannie uczą się i doskonalą.

RPA

Oprogramowanie, aplikacja robotyczna, robot software’owy odtwarzający zarejestrowane czynności człowieka w środowisku informatycznym – tak można określić RPA. Lub inaczej, bardziej zrozumiale: jako narzędzie, które „klika” za pracownika, zastępuje go w powtarzalnych czynnościach: odczytuje i przepisuje dane, wykonuje obliczenia, a nawet podejmuje decyzje na podstawie dostarczonych danych. W ten sposób RPA pomagają osiągnąć jeden z ważnych celów transformacji cyfrowej: przyspieszają wykonywanie zadań, odciążają działy finansowe, minimalizują ryzyko błędów. 

Blockchain

Blockchain to zbiór zdecentralizowanych danych w chmurze. Użytkownicy mogą je gromadzić, udostępniać, integrować – ale nie zmieniać. Próba modyfikacji skutkuje powiadomieniem wszystkich uczestników procesu. Dane przechowuje się w łańcuchach bloków – do łańcuchów można jedynie dodawać kolejne bloki, nie da się ich usunąć.

Jak ma się technologia blockchain do transformacji cyfrowej w obszarze finansów? Można wykorzystać ją np. do:

• automatyzacji rozliczeń – blockchain może śledzić transakcje i automatycznie dokonywać płatności, gdy warunki są spełnione; pozwala to uniknąć opóźnień i błędów;
• monitorowania operacji finansowych – każda z nich jest zapisywana na blockchainie, co pozwala zapobiec oszustwom i nadużyciom;
• przeprowadzania transakcji międzynarodowych – dzięki blockchainowi można rozliczać się z zagranicznymi partnerami bez pośredników i znacznie szybciej niż tradycyjnymi metodami.

O blockchainie dużo mówi się także w kontekście tokenów. Firmy mogą przekształcać swoje aktywa (nieruchomości, udziały, prawa autorskie) w wirtualne tokeny, które zainteresowani mogą kupić. Można to porównać do zakupu udziałów. Firma zyskuje w ten sposób dodatkowe środki finansowe i większą płynność. Transakcje za pośrednictwem blockchaina są zapisywane, co przekłada się na ich transparentność.

Jak wybrać to, co naprawdę służy?

Przepis na udaną transformację cyfrową w dziedzinie finansów? Tak, mamy go – choć trzeba przyznać, że to właściwie nic odkrywczego. Nawet najlepsze technologie same w sobie nie sprawią, że zadzieje się magia. Za to technologie połączone ze staranną diagnozą sytuacji w firmie, identyfikacją obszarów do zmian i rozwoju, dokładnym planowaniem i mierzeniem wyników – jak najbardziej!

Właśnie wymieniliśmy w skrócie najważniejsze składniki przepisu na cyfrową transformację obszaru finansowego. A teraz – szczegóły:

• Identyfikacja obszarów do zmian i diagnoza potrzeb. Na pierwszym etapie warto zinwentaryzować procesy w firmie – te, które są już zdigitalizowane i te, które tego wymagają. Ważne jest też, by przyjrzeć się wykorzystywanym w organizacji systemom – w cyfrowej transformacji powinno się dążyć do tego, by nowe rozwiązania były z nimi zintegrowane.
• Określenie priorytetów. Cyfryzacja pojedynczych elementów w obszarze finansowym nie przyniesie oczekiwanych efektów. Ale równie poważnym błędem jest działanie bez priorytetów i wprowadzanie zmian we wszystkich obszarach jednocześnie. Pamiętaj, że nowoczesne technologie są skalowalne i w miarę rozwoju organizacji można je rozszerzać na kolejne elementy działalności firmy.
• Działanie na „żywym organizmie”. Wdrażanie nowych rozwiązań powinno iść w parze z bieżącą działalnością firmy w sferze finansów. Automatyzacja nie powinna odbywać się kosztem efektywności czy bezpieczeństwa.
• Mierzenie efektów. Główne cele transformacji cyfrowej: poprawa efektywności czy redukcja kosztów są jak najbardziej mierzalne. A skoro tak, to warto to wykorzystać i już na wstępie określić wymierne założenia całego procesu. Dzięki temu będzie można odpowiedzieć na ważne pytania. O ile udało się skrócić czas wykonywania standardowych zadań? W jakim stopniu wzrosła efektywność? Jak zredukowano ryzyko i liczbę popełnianych błędów? 

Ekspertów, którzy będą wspierać transformację cyfrową firmy, możesz szukać w zasobach wewnętrznych – np. w dziale IT i finansowym. Powiemy więcej: bez zaangażowania takich specjalistów trudno sobie wyobrazić udany proces zmiany. Takie wsparcie może jednak nie wystarczyć, bo osobom zajmującym się na co dzień innymi zadaniami może brakować wiedzy na temat technologii, ale przede wszystkim świadomości biznesowej. Warto sięgnąć po zasoby z zewnątrz: eksperta, który zaplanuje i uporządkuje procesy, zaproponuje rozwiązania, które mają szansę się sprawdzić właśnie w Twojej firmie. W bazie Redegate na pewno znajdziemy dla Ciebie właściwą osobę – chcesz sprawdzić? Skontaktuj się z nami poprzez formularz!