Analiza zasobów i kompetencji – jak zdiagnozować firmę i znaleźć potencjał do rozwoju?

„Gdzie widzisz się za kilka lat?” Tym razem to pytanie nie jest skierowane do kandydata odbywającego rozmowę rekrutacyjną, ale do… Twojej firmy. To, że każda organizacja chce się rozwijać, brzmi jak banał. Oczywiście, że chce, ale nie każda wie, od czego zacząć. Doskonale wiedzą to za to nasi eksperci!

Analiza zasobów i kompetencji oraz ocena potencjału przedsiębiorstwa to swego rodzaju połączenie tego, co było (wiedza, doświadczenie, wypracowane struktury), z tym co jest (miejsce, w którym firmie udało się znaleźć) i tym, co będzie (w jakim kierunku może się rozwinąć). Podczas takiego procesu zdecydowanie jest nad czym myśleć i czemu się przyglądać! A jak to zrobić? Przeczytaj, jak wybrać kluczowe kompetencje, rozwinąć je i wykorzystać.

Co składa się na zasoby i kompetencje Twojej organizacji?

Co bierze się pod uwagę podczas analizy zasobów i kompetencji? Odpowiedź „wszystko” prawdopodobnie Cię nie zadowoli, ale jest w niej dużo prawdy. Listy potencjalnych zasobów firmowych różnią się w zależności od tego, kto jest autorem badań czy opracowań naukowych. My przedstawimy Ci jedno z najszerszych ujęć – można śmiało powiedzieć, że to wyliczenie wyczerpuje temat.

Według Georges’a de Saint Marie, autora książki „Zarządzanie małym i średnim przedsiębiorstwem” do oceny potencjału firmy konieczne jest przeanalizowanie działania przedsiębiorstwa we wszystkich aspektach. Według niego podczas takiej analizy powinno się brać pod uwagę:

  1. Marketing, sprzedaż i dystrybucję, w tym:
  • produkt – jego właściwości, jakość, pozycję na rynku, cykl życia, gwarancję, serwis gwarancyjny i pogwarancyjny, wizerunek;
  • cenę – sposób jej wyznaczania, poziom i wpływające na niego uwarunkowania, marże i rabaty, warunki regulowania cen, kredyty;
  • zbyt – funkcjonowanie działu sprzedaży, kanały dystrybucji, eksploatację, zasięg produktu lub usługi, koszty transportu;
  • przepływ informacji – cele komunikacji, rodzaj przekazywanych informacji, kanały komunikacji, budowany wizerunek, kontrola nad wizerunkiem, budżet marketingowy;
  • znajomość rynku – określenie głównych, wspólnych i wiodących rynków, typy klientów, przeprowadzone analizy rynku.
  1. Produkcję i logistykę:
  • infrastrukturę – lokalizację zakładu i możliwości jego rozbudowy, stan budynków, dostęp do połączeń kolejowych, wodnych, drogowych, lotniczych, odległość od dostawców i klientów;
  • środki materialne – specjalizację w danej dziedzinie, czas eksploatacji maszyn;
  • przygotowanie produkcji – metody, procedury zamówień wewnętrznych, działanie biura konstrukcyjnego, wewnętrzny transport materiałów;
  • wytwarzanie – zdolność produkcyjną i jej wykorzystywanie, zdolność rozwojową, automatyzację, komputerowe wspomaganie produkcji, ciągłość produkcji, napięcia cyklu produkcyjnego, terminowość, koszty produkcji i ich strukturę, kontrolę jakości produkcji, doświadczenie, doskonalenie procesów produkcyjnych;
  • magazynowanie i transport wewnętrzny – surowców, materiałów, półproduktów, części i akcesoriów, wyrobów gotowych.
  1. Badania i rozwój:
  • dziedziny badań – metody, opracowywanie patentów, współpraca ze szkołami i ośrodkami naukowymi;
  • dostęp do nowych technologii i ich śledzenie;
  • budżet przeznaczony na B+R.
  1. Finanse:
  • bilans – strukturę, kapitał, stan netto, środki trwałe i obrotowe, aktualna sytuacja finansowa, wyniki finansowe, zapotrzebowanie na środki obrotowe;
  • rachunek wyników – wartość produkcji, wartość dodaną, salda pośrednie, wynik netto, wynik eksploatacji brutto;
  • sposoby finansowania – zasoby własne, pożyczki, samofinansowanie, poziom zadłużenia;
  • rentowność.
  1. Kontrolę zarządzania:
  • analizę kosztów – bezpośrednich, pośrednich, zmiennych, standardowych;
  • analityczny rachunek eksploatacyjny;
  • zarządzanie aktywami i majątkiem;
  • stosowane instrumenty finansowe – planowanie budżetu, tworzenie zestawień zbiorczych, prognoz wyników, planu finansowego.
  1. Systemy informacji:
  • listy zadań i identyfikacji potrzeb;
  • schematy ogólne;
  • używany sprzęt;
  • systemy informatyczne, wewnętrznego przepływu informacji, przetwarzania danych;
  • wykorzystywanie banków danych i systemów eksperckich.
  1. Zasoby ludzkie i struktury:
  • procedury rekrutacji i integracji nowych pracowników;
  • możliwości szkolenia i doskonalenia zawodowego;
  • obecność systemów motywacyjnych;
  • możliwości awansu, obecność planów kariery;
  • procedury wynagradzania;
  • schemat organizacyjny – określenie funkcji, delegacja uprawnień;
  • zarządzanie społeczne – stosunki pracy.

Ta lista jest bardzo obszerna i prawdopodobnie w swojej firmie nie będziesz musiał przeprowadzać tak kompleksowej analizy. Niektóre elementy funkcjonowania przedsiębiorstwa po prostu się u Ciebie nie pojawią. Możesz jednak traktować ją jako punkt wyjścia do przyjrzenia się temu, co może stanowić kluczowe kompetencje w organizacji.

Czym jest potencjał przedsiębiorstwa?

Analiza zasobów i kompetencji to punkt wyjścia dla dalszych działań. Kolejnym krokiem jest określenie potencjału przedsiębiorstwa. Definicja wykorzystywana w tekstach naukowych mówi, że:

„potencjał przedsiębiorstwa to zasób jego możliwości, mocy wytwórczych, zdolności do działania (w zakresie wytwarzania, badań i rozwoju, marketingu itp.) tkwiący w jego zasobach i umożliwiający osiągnięcie zamierzonego celu poprzez określone działania, w odpowiedzi na wyzwania rozwojowe”.

W przypadku potencjału ważne są nie tylko zasoby, ale także to, co z nimi zrobi firma. Potencjał nie lubi bezczynności – można go:

  • ujawniać,
  • rozwijać,
  • wykorzystywać.

Jak zatem widzisz, samo posiadanie zasobów to dopiero początek drogi dla każdego przedsiębiorstwa. Każda firma powinna postawić sobie pytanie: na jakie kluczowe kompetencje chce postawić, w jaki sposób chce je rozwijać, a także – co może wziąć dla siebie z otoczenia.

Co może wpływać na potencjał przedsiębiorstwa?

W poprzednim akapicie pokazaliśmy Ci tylko fragment przybliżającej kwestię potencjału przedsiębiorstwa definicji. Teraz pora na całą prawdę: potencjał firmy nie zawsze da się swobodnie wykorzystywać. Przedsiębiorstwo ma ograniczony wpływ na warunki w swoim otoczeniu, a to właśnie one decydują o tym, czy rozwój w danym momencie będzie możliwy.

Czy to oznacza, że rozwijanie potencjału firmy jest kwestią przypadku? Nie – w szybko zmieniającej się rzeczywistości ważne jest po prostu, by podchodzić do kwestii kompetencji elastycznie.

Zasoby firmy nie są stałym, niewymagającym zmian zbiorem. Organizacje, które myślą w ten sposób, są najczęściej zaskakiwane przez niespodzianki ze strony otoczenia rynkowego. Warto zrobić wszystko, by nie stało się tak w Twoim przypadku.

Staraj się regularnie analizować zasoby i kompetencje w odniesieniu do warunków zewnętrznych i oceniać, czy to nadal jest to, co buduje potencjał rozwojowy Twojej firmy. Jeśli nie – nie bój się wprowadzać zmian, nawet tych dość radykalnych, mających duży wpływ na funkcjonowanie firmy. Możesz przyglądać się innym przedsiębiorstwom (tzw. benchmarking), analizować trendy, wprowadzać nowe technologie i produkty, wchodzić na kolejne rynki lub wręcz przeciwnie – ograniczać portfolio produktów do tych, które sprzedają się najlepiej.

Czy rozwój wymaga wykorzystania wszystkich kluczowych kompetencji? Na które postawić, a z których zrezygnować?

Im więcej zasobów, tym więcej szans na rozwój? Takie trzymanie kilku srok za ogon rzadko kończy się dobrze. Gdy już dobrze poznasz wszystkie zasoby swojej firmy, pora na stworzenie listy kluczowych kompetencji. Będzie się to często wiązało z trudnymi decyzjami – wybór kluczowych kompetencji oznacza jednocześnie odrzucenie tych, które są mniej ważne w rozwoju firmy.

Kluczowe kompetencje to coś niezwykle ważnego – to główna wartość Twojej firmy, a także coś, co pozwala jej budować przewagę konkurencyjną. Wśród nich mogą znajdować się zasoby związane ze strategią sprzedażową, technologią produkcji, działaniami marketingowymi, relacjami z klientami, kulturą organizacyjną czy wiedzą i doświadczeniem pracowników.

Które zasoby są kluczowe, a które możesz pominąć podczas rozwoju? We właściwym wyborze mogą Ci pomóc następujące pytania:

  • Czy rozwijanie danej kompetencji pomoże w budowaniu przewagi konkurencyjnej, czyli osiąganiu dominacji w obszarach takich jak technologia, wiedza, umiejętności, marketing?
  • Czy te kompetencje są trudne do skopiowania przez konkurencję?
  • Czy dany zestaw kompetencji ma wpływ na budowanie innowacyjności firmy?
  • Czy kompetencje sprawdzą się w zróżnicowanych warunkach otoczenia – czy pozwolą wykorzystać szanse i radzić sobie z zagrożeniami?
  • Czy to, co chcesz rozwijać, pasuje do strategii i kultury organizacyjnej przedsiębiorstwa?

Dużą pomocą będzie także spojrzenie z innej perspektywy, na chłodno, bez zbędnych emocji, za to z dużą porcją wiedzy, doświadczenia i otwartości na zmiany. Badanie potencjału rozwojowego firmy i analiza zasobów to zadanie, które nasi klienci chętnie powierzają ekspertom zewnętrznym. Dzięki temu mogą uniknąć poczucia, że w temacie zasobów, kompetencji i rozwoju „kręcą się w kółko”, analizując wciąż te same kwestie i nie wyciągając z nich wartościowych wniosków.

Chciałbyś, by Twojej firmie również ktoś przyjrzał się w ten sposób? Nic prostszego – w naszej bazie, która liczy już ponad 700 doradców biznesowych, na pewno dopasujemy dla Ciebie odpowiedniego eksperta. Wypełnij formularz i daj nam znać, że potrzebujesz analizy kompetencji i oceny potencjału, a my od razu przystąpimy do działania!

logo redegate
Design: PROFORMAT

Kontakt

GAP GROUP sp. z.o.o.

ul. Inżynierska, nr 39, lok. 206
53-228 Wrocław

KRS: 0000860301;
REGON: 387044670,
NIP: 8943158670